1.Ποια είναι τα στάδια και τα χαρακτηριστικά της παιδικής
ζωγραφικής;
Η εξέλιξη του παιδικού σχεδίου είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει
πολλούς ειδικούς, με αποτέλεσμα να υπάρχει ποικιλία στην κατάταξη των
σταδίων εξέλιξής του. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι η παιδική
έκφραση αρχίζει με το άμορφο σχέδιο, το ανακάτεμα υλικών και το
μουτζούρωμα. Αποφασιστική στιγμή στην εξέλιξη του παιδικού
ιχνογραφήματος είναι η ανακάλυψη της σχέσης ανάμεσα στην κίνηση και στο
αποτέλεσμα. Αρχικά κυριαρχούν οι κυκλικές μορφές, καθώς ακόμα το νήπιο
δυσκολεύεται να σχηματίσει γωνίες και σχήματα που απαιτούν σταμάτημα ή
αλλαγή της κίνησης.
Κατά την Μαρτ Μπερνσόν, το στάδιο αυτό του μουτζουρώματος
χωρίζεται σε τρία υποστάδια:
α) Το φυτικό-κινητικό (από το 18ο περίπου μήνα).
Στο στάδιο αυτό η τέχνη είναι λειτουργική, μια απλή καταγραφή της
κίνησης του νηπίου. Οι ελλειπτικοί στρόβιλοι που δημιουργεί καθώς δεν
ξεκολλά το μολύβι από το χαρτί δεν αναπαριστούν κάτι και ο παιδαγωγός θα
πρέπει να αποφεύγει να ρωτήσει το παιδί τι ζωγραφίζει.
β) Το αναπαραστατικό στάδιο (από 2 έως 3 ετών).
Στο στάδιο αυτό το νήπιο σηκώνει το μολύβι από το χαρτί και το σχέδιο
εξελίσσεται, εμφανίζονται μεμονωμένες μορφές τις οποίες συνδέει με την
πραγματικότητα. Το νήπιο ερμηνεύει το σχέδιο του λέγοντας ότι ζωγράφισε
κάτι συγκεκριμένο, ενώ στην πραγματικότητα πολλές φορές ανακαλύπτει την
ερμηνεία μετά το σχεδίασμα.
γ) Το επικοινωνιακό στάδιο (από 3 έως 4 ετών).
Το παιδί μιμείται τον ενήλικο και προσπαθεί να γράψει, με αποτέλεσμα η
τελική ζωγραφιά να έχει τη μορφή φανταστικής γραφής. Σταδιακά το
μουτζούρωμα εκλείπει και αυτό που απασχολεί το παιδί στη συνέχεια είναι η
αναπαράσταση του χώρου.
Κατά τον Πιαζέ τα στάδια της αναπαράστασης του χώρου είναι:
α) Η ανικανότητα για σύνθεση (από 1 έως 4 ετών).
Παρότι οι μορφές ξεχωρίζουν, δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ τους και
σωστή κλίμακα των μεγεθών.
β) Ο διανοητικός ρεαλισμός (από 4 έως 8,9 ετών).
Το παιδί ζωγραφίζει τα αντικείμενα όπως τα ξέρει και όχι όπως τα
βλέπει,με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν αναλογίες και προοπτική. Αντί αυτών
το παιδί χρησιμοποιεί άλλες μεθόδους, όπως η επιπέδωση ή περιστροφική
προβολή, η διαφάνεια και η προσεπίθεση.
γ) Ο οπτικός ρεαλισμός (από 8,9 ετών μέχρι και την ενηλικίωση).
Το παιδί πλέον καταγράφει ότι βλέπει, χρησιμοποιεί σωστή κλίμακα και
τελικά προοπτική. Τα σχέδια πλέον χάνουν την παιδικότητά τους και πολλά
παιδιά χάνουν και το ενδιαφέρον τους για τη ζωγραφική
2.Ποιους τρόπους ευαισθητοποίησης γονέων και νηπίων στο
θέμα της διατροφής θα προτείνατε;
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η διατροφική ευαισθητοποίηση και η
τήρηση ορθών κανόνων διατροφής μπορεί να πραγματοποιηθεί με πολλά μέσα
– τρόπους αρκεί να υπάρξει πολιτική υγείας τέτοια που να προβάλλει
ουσιαστικά την αξία και τα οφέλη της σωστής διατροφής και τις επιπτώσεις της
στη δημόσια υγεία.
Μπορεί να υπάρξει ευαισθητοποίηση γονέων και νηπίων με διάφορους
τρόπους και από διάφορους φορείς καθώς επίσης και από τη συνεργασία
πολίτη – ατόμου, κοινότητας και πολιτείας. Ενδεικτικά θα προτείναμε τα
παρακάτω:
· Ένταξη μαθημάτων διατροφής σε όλες τις βαθμίδες της
εκπαίδευσης
· Ενημέρωση γονέων για την αξία της καλής διατροφής από
ειδικούς
· Προβολή του μεσογειακού μοντέλου διατροφής και ανάπτυξη της
μεθόδου progect με θέμα τη διατροφική πυραμίδα στην
προσχολική ηλικία
· Παιχνίδι ρόλων στην κουζίνα του σπιτιού και γνωριμία των νηπίων
με απλές διατροφικές έννοιες, αφού ο πρώτος ΄δάσκαλος είναι ο
γονιός
· Δημιουργία γωνιάς υγιεινής διατροφής και θεατρικό παιχνίδι που
σχετίζεται με τη διατροφή στους παιδικούς σταθμούς
· Εφαρμογή προγραμμάτων αγωγής υγείας σε όλες τις βαθμίδες
εκπαίδευσης σχετικών με τη διατροφή
· Δημιουργία ενημερωτικών φυλλαδίων από τις αρμόδιες υπηρεσίες
για τα οφέλη που προκύπτουν από τη σωστή διατροφή και
διανομή τους στα σχολεία
· Εφαρμογή πραγματικά ισορροπημένης διατροφής στους
παιδικούς σταθμούς
· Προβολή ταινιών και χρήση οπτικοακουστικού υλικού σχετικό με
τη διατροφή σε καθημερινή βάση, ενταγμένων στα προγράμματα
της προσχολικής αγωγής
3.Αναφέρατε τα στάδια ανάπτυξης κατα Erikson
Στο σύγγραμμα του «παιδική ηλικία και κοινωνία» ο Erikson
περιγράφει οκτώ βασικές περιόδους ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του εγώ
που καλύπτουν όλη την πορεία της ζωής από τη γέννηση ως την έσχατη
γεροντική ηλικία. Σε κάθε στάδιο (περίοδο) συνυπάρχουν δύο αντίθετα
στοιχεία: ένα θετικό και ένα αρνητικό. Τα οκτώ αυτά στάδια είναι τα εξής:
α) εμπιστοσύνη-δυσπιστία (βρεφική ηλικία). Ικανοποίηση των αναγκών
του βρέφους (εμπιστοσύνη), αν νιώθει ότι το παραμελούν αποκτά δυσπιστία
για το περιβάλλον του (γονείς).
β) αυτονομία-αμφιβολία (2ο-3ο έτος). Ελευθερία να ενεργεί με το δικό του
τρόπο (αυτονομία) – υπερπροστατευτική διάθεση (αμφιβολία).
γ) πρωτοβουλία-ενοχή (3ο-6ο έτος). Ενθάρρυνση να ενεργεί αυτόβουλα-
αποθάρρυνση, χλευασμός.
δ) φιλοπονία-κατωτερότητα (6ο-11ο έτος). Ενθάρρυνση ενδιαφέροντος
και ενθουσιασμού του παιδιού – ό,τι κάνει είναι «αταξία».
ε) ταυτότητα-σύγχυση ρόλων (12ο-20ο έτος). Γνώση του ποιος είναι και
πού πάει – δεν κατόρθωσε σε προηγούμενα στάδια να αποκτήσει σαφή
εικόνα του Εγώ.
στ) οικειότητα-απομόνωση (νεανική ηλικία). Στοργή και αγάπη για τους
άλλους –δε νοιάζεται για τους άλλους, δεν επικοινωνεί.
ζ) πανανθρώπινο ενδιαφέρον-αυτοαπορρόφηση (μέση-ώριμη ηλικία).
Ενδιαφέρον για τον κοινωνικό περίγυρο-αποκλειστική ενασχόληση με τον
εαυτό του.
η) καταξίωση-απόγνωση (γεροντική ηλικία). Ικανοποίηση για την πορεία
της ζωής του-πικρία, συναίσθημα αναξιότητας.
4. Περιγράψτε τον κύκλο της ανεμοβλογιάς
Οφείλεται στον ιό της ανεμευλογιάς που ανήκει στην ομάδα των ιών
του έρπητα. Χαρακτηρίζεται από διαδοχικές εκθύσεις κηλιδώδους
εξανθήματος. Εκδηλώνεται με ελαφρύ πυρετό και εμφάνιση ερυθρών κηλίδων,
οι οποίες μετατρέπονται σε βλατίδες φυσαλίδες και εφελκίδες. Η εξέλιξη
ολοκληρώνεται σε 6-8 ώρες και ακολουθεί νέα όμοια έκθυση τις επόμενες
3-4 ημέρες με αποτέλεσμα να υπάρχουν από κηλίδες έως εφελκίδες. Στη
συνέχεια οι εφελκίδες πέφτουν χωρίς να παραμείνουν ουλές. Το εξάνθημα
είναι πυκνό στον κορμό και συνοδεύεται από έντονο κνησμό.
5. Αναφέρετε 2-3 παραδείγματα χρήσης του άχρηστου υλικού στο
βρεφονηπιακό σταθμό
1. Κατασκευή τύμπανου:
Υλικά:
Κεσεδάκι 9 από γιαούρτι ή από νες καφέ
1 παλιό τρυπημένο μπαλόνι
1 κομμάτι σπάγκο
Διαδικασία:
Τεντώνουμε καλά το μπαλόνι πάνω στο κεσεδάκι και το
δένουμε με το σπάγκο.
Το τύμπανο είναι έτοιμο.
2.Μόμπιλ από φενιζόλ:
Υλικά:
1 παλιά κρεμάστρα πλαστική
1 δισκάκι από φενιζόλ που περιείχε τρόφιμα
Κόλλα, ψαλιδάκι χειροτεχνίας
Εικόνες από διάφορα περιοδικά
Διαδικασία:
Κολλάμε τις εικόνες από τα περιοδικά πάνω στο φενιζόλ. Αφού
στεγνώσουν κόβουμε το περίγραμμα τους με το ψαλιδάκι χειροτεχνίας. Στη
συνέχεια ανοίγουμε τρύπα στο πάνω μέρος των σχημάτων περνάμε λίγο
σπάγκο και δένουμε το κάθε κομμάτι πάνω στην κρεμάστρα σε διαφορετικό
μήκος. Το μόμπιλ έχει ετοιμαστεί.
3.Μολυβοθήκη πρόσωπο:
Υλικά:
Κονσερβοκούτι (από γάλα, τοματοχυμό κτλ)
Κόλλα, ψαλιδάκι χειροτεχνίας
Διαδικασία:
Κολλάμε γύρω από το κονσερβοκούτι ένα κομμάτι ύφασμα ανάλογου
μεγέθους. Κόβουμε μικρότερα κομμάτια υφάσματος, διαφορετικού χρώματος
στο σχήμα των ματιών, του στόματος και των υπολοίπων χαρακτηριστικών
ενός προσώπου , και τα κολλάμε πάνω από το πρώτο ύφασμα. Αν θέλουμε
του προσθέτουμε μαλλιά, μουστάκι, παπιγιόν κ.τ.λ. Η μολυβοθήκη μπορεί
κιόλας να χρησιμοποιηθεί.
Σημείωση: Μπορούμε αντί του υφάσματος να χρησιμοποιήσουμε κομμάτια από
χαρτί που περίσσεψαν από άλλες χειροτεχνίες
Η πρώτη εμπειρία των παιδιών στην κατασκευή χειροτεχνημάτων
σημειώνεται όταν κατασκευάζουν αυτοσχέδια παιχνίδια – όπως είναι ή
μετατροπή μιας τενεκεδένιας κονσέρβας σε ταμπούρλο, ενός σκουπόξυλου σε
άλογο ή ενός κουρελιού σε κούκλα.
6.Τι γνωρίζετε για το σύστημα orff;
Σύστημα Orff , εμπνευστής του οποίου είναι ο Γερμανός συνθέτης
Carl Orff λέγεται το μουσικοκινητικό σύστημα στο οποίο λόγος, μουσική
και κίνηση είναι ενιαίες και αδιαχώριστες έννοιες.
Μέσα από το λόγο, ( ονόματα, μήνες, παροιμίες, γνωμικά κ.ά.),
δημιουργούνται επαναλαμβανόμενα ρυθμικά σχήματα, ostinati και εισάγονται τα
πρωταρχικά στοιχεία της μουσικής, όπως το μέτρο, ο τονισμός, η φόρμα, οι
δυναμικές κ.λ.π.
Τα τραγούδια ακολουθούν τη φόρμα ερώτηση-απάντηση ,ενώ το
πρώτο διάστημα που εισάγεται είναι η κατιούσα 3η μικρή. Στην αρχή
χρησιμοποιεί την πεντατονική κλίμακα, κατόπιν τη μείζονα με ισοκράτη, τη
μείζονα με χρήση άλλων βαθμίδων(IV, V). Η επεξεργασία του ρυθμού στον
Orff ξεκινά από τα τέταρτα και τα όγδοα, επειδή ο ρυθμός αυτός αντιστοιχεί σε
ρυθμούς του ανθρώπινου οργανισμού(κτύποι καρδιάς, σφυγμός) όπως και σε
κινήσεις του σώματος(βάδισμα, τρέξιμο).
Η κίνηση χρησιμοποιείται με τη μορφή του χορού, της μιμικής αλλά και
της κίνησης που παράγει ήχο. Με τις ηχηρές κινήσεις το παιδί βιώνει το
ρυθμό και ταυτόχρονα εκφράζεται μέσα από αυτό και τις κινήσεις του.
«Χτυπήματα στο σώμα (γόνατα, στήθος), παλαμάκια, ποδοκροτήματα».
Ο αυτοσχεδιασμός παίζει πολύ βασικό ρόλο στο σύστημα Orff. Ο
αυτοσχεδιασμός στο λόγο, τη μουσική και την κίνηση αναπτύσσει την
πρωτοβουλία και την αυτενέργεια του παιδιού και του καλλιεργεί τη φαντασία
και την εφευρετικότητα του ώστε αργότερα στη ζωή να έχει ενεργητική
συμμετοχή και κοινωνικότητα, αφού τα πάντα γίνονται μέσα στα πλαίσια της
ομάδας.
Τα όργανα, τέλος, εμπνευσμένα από τον Orff , παίζουν και αυτά τον
παιδαγωγικό τους ρόλο, όχι μόνο στο ακουστικό επίπεδο αλλά και στο
κινητικό. Αυτά που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως κρουστά, όπως μαράκες,
κουδουνάκια, καμπάνες, σείστρο, ντέφι κ.α. Τα μελωδικά κρουστά,
μεταλλόφωνα ,ξυλόφωνα αλλά και τα μελωδικά όργανα όπως η φλογέρα.
Στο πεντάτομο έργο του Orff, «μουσική για παιδιά», σημείο αναφοράς
είναι τα παιδικά τραγούδια και ρυθμοί που προέρχονται από τις παραδόσεις
της χώρας του και απευθύνονται στα παιδιά που ζούσαν εκεί. Προκειμένου
λοιπόν να διδαχθεί αυτό το σύστημα και σε παιδιά άλλων χωρών, πρέπει
να προσαρμοστούν ρυθμικά και μελωδικά μοτίβο της κάθε χώρας, καθώς
επίσης και τα ποιήματα , οι στίχοι, οι παροιμίες κ.λ.π.
7. Πότε ορίζουμε μια στάση ως προκατάληψη και πότε ως
στερεότυπο;
Στάση που συνοδεύεται από επάρκεια πληροφόρησης και
εκφράζεται κατηγορηματικά ή γενικευμένα (θετικά ή αρνητικά) αποβαίνει
προκατάληψη.
Στερεότυπο είναι μια άκαμπτη κρίση μας για κάποιο πρόσωπο,
πράγμα ή γεγονός.
Αρνητικές προκαταλήψεις: προς τους Γερμανούς ( είναι όλοι «ναζιστές»),
τους μαύρους ( είναι «άπλυτοι») κλπ.
Θετικές προκαταλήψεις: π.χ. όποιος (μαθητής) «ξέρει μαθηματικά έχει
μυαλό» κλπ.
Θετικά στερεότυπα: οι νησιώτες είναι φιλόξενοι, οι Μακεδόνες είναι
ανοιχτόκαρδοι κλπ.
Αρνητικά στερεότυπα: οι Άγγλοι είναι ψυχροί, οι Σκωτσέζοι είναι τσιγκούνηδες
κλπ.
8.Τι ονομάζουμε ρυθμική αγωγή και ποια η σημασία της στην
ανάπτυξη του παιδιού της προσχολικής ηλικίας;
Στη μουσική, ρυθμική αγωγή (tempo) ονομάζεται ο βαθμός βραδύτητας ή
ταχύτητας με τον οποίο εκτελούμε ένα μουσικό κομμάτι. Η ρυθμική παίρνει
την έννοιά της από τη λέξη ρυθμός. Ο ρυθμός δεν είναι κάτι αφηρημένο, είναι
η ίδια η ζωή. Σε αυτή την πρωταρχική αλήθεια έχουν στηριχθεί όλα τα
μουσικοκινητικά συστήματα.
Τα παιδιά συνειδητοποιώντας το ρυθμό, τον διοχετεύουν στην κίνησή
τους, τον αισθάνονται και τον κάνουν βίωμά τους, με αποτέλεσμα να
δυναμώνουν οι μυς του σώματός τους και να αυξάνεται η ισορροπία τους.
Οι απαιτήσεις του παιδαγωγού δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τις μυϊκές
ικανότητες των παιδιών και να φορτώνουν υπερβολικά τους μύς και τις
αρθρώσεις τους. Αντίθετα στόχος της ρυθμικής αγωγής είναι τα παιδιά να
συγκρατούν στη μυϊκή τους μνήμη, κινήσεις, σωστή στάση του κορμού
τους, η ακοή τους να είναι «παρούσα» στα ρυθμικά κτυπήματα, να
συνδυάζουν τον εσωτερικό τους ρυθμό με τις ανάγκες της στιγμής, όπως
επίσης να αντιδρούν με το σώμα τους σε διάφορα ερεθίσματα και
παραγγέλματα με γρηγοράδα και σιγουριά. Να χαίρονται την κίνηση , να
μπορούν να αυτοσχεδιάζουν, χωρίς να περιορίζεται ο αυθορμητισμός τους
σε κινητικά καλούπια και να συγκροτούν τις κινήσεις τους με τη βοήθεια
του ρυθμού.
Η σημασία της ρυθμικής είναι καθοριστική για την ανάπτυξη του
παιδιού της προσχολικής ηλικίας διότι παρέχεται στο παιδί η δυνατότητα
να βιώσει το ρυθμό, δηλαδή τη δύναμη που ενώνει τη φωνή, τη μουσική
και την κίνηση. Έτσι αναπτύσσει τις μουσικές και κινητικές δεξιότητές του,
ενώ παράλληλα κοινωνικοποιείται, εκτονώνεται και χαλαρώνει μέσα από
τον αυτοσχεδιασμό, τη δημιουργία και τη συνεργασία.
9.Πως ορίζεται η παιδική επιθετικότητα; είναι ενδογενής
αντίδραση ή επίκτητη;
Ο θυμός και η οργή είναι η πιο κοινή συναισθηματική αντίδραση της
παιδικής ηλικίας. Επιθετικότητα είναι η ενέργεια και οι πράξεις εκείνες που
αποσκοπούν να προκαλέσουν πόνο, τραύμα, ζημιά και άγχος στους
άλλους. Επιθετικές ενέργειες π.χ. είναι να σπάει αντικείμενα, να κλωτσά, να
χτυπά γροθιές, να γκρινιάζει, να βρίζει να αποδοκιμάζει τους άλλους κ.λ.π.
Όσο καταστροφική και επικίνδυνη κι αν είναι για τον άλλον, μια ενέργεια δε
χαρακτηρίζεται ως επιθετική αν γίνεται άθελά μας. Επιθετικότητα έχουμε
μόνον όταν υπάρχει εχθρική διάθεση και πρόθεση να προκαλέσουμε ζημιά,
δηλαδή όταν η πράξη μας είναι σκόπιμη.
Εκτός από την εχθρική επιθετικότητα που κατευθύνεται σε
πρόσωπα και συνοδεύεται από αρνητικά συναισθήματα, υπάρχει ένα
δεύτερο είδος επιθετικότητας, η λεγόμενη «συντελεστική επιθετικότητα»
που αποσκοπεί στην απόκτηση ή στη διατήρηση ενός αντικειμένου. Κατά
την προσχολική ηλικία η επιθετικότητα είναι κυρίως συντελεστικής μορφής.
Ποια όμως είναι η αρχική αιτία της επιθετικότητας και οι παράγοντες
που την προκαλούν;
Η διαμάχη έχει εντοπιστεί σε δύο κυρίως πόλους:
1. Ότι η επιθετικότητα είναι εγγενής βιολογική ορμή. Υποστηρικτές της
άποψης των ενδογενών παραγόντων είναι κυρίως οι Ευρωπαίοι
ψυχαναλυτές – φυσιοδίφες Φρόιντ και Λόρετζ.
2. Ότι η επιθετικότητα είναι επίκτητη, αποτέλεσμα μάθησης. Της άποψης των
εξωγενών παραγόντων υποστηρικτές είναι οι Αμερικανοί συμπεριφοριστές και
κυρίως οι οπαδοί της κοινωνικής μάθησης Walters και Bandura.
Γενικά μπορούμε να πούμε ότι οι διάφοροι οργανισμοί έχουν σαφή
προδιάθεση για επιθετικότητα. Χωρίς αυτήν την προδιάθεση πολλοί
οργανισμοί δε θα μπορούσαν να επιζήσουν. Οπωσδήποτε όμως η τάση
αυτή, ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος, είτε παρεμποδίζεται, είτε
ενισχύεται.
10.Η σημασία του φυσικού περιβάλλοντος και οι αλληλεπιδράσεις
στην ανάπτυξη του παιδιού προσχολικής ηλικίας;
Τα μικρά παιδιά ανακαλύπτουν τον κόσμο με την κίνηση, την
εξερεύνηση και την αλληλεπίδραση. Χρησιμοποιούν, αρχικά, τις αισθήσεις
τους και, κάνοντας υποθέσεις, προσπαθούν να γνωρίσουν τον κόσμο.
Διακρίνουν ομοιότητες και διαφορές, αντιλαμβάνονται σχέσεις
αλληλεξάρτησης, προσπαθούν να ερμηνεύσουν φαινόμενα και αλλαγές που
συμβαίνουν γύρω τους.
Μοιράζονται τις γνώσεις τους με τους άλλους, ανταλλάσσουν ιδέες και
τροποποιούν τις απόψεις τους. Η προσωπική παρατήρηση και η περιέργεια
για την προέλευση, την κατασκευή, τη μορφή, τη λειτουργία και τη χρήση των
πραγμάτων, αποτελούν κινητήριες δυνάμεις για μάθηση.
Τα παιδιά ενδιαφέρονται να γνωρίσουν τον εαυτό τους, τα ζώα και τα
φυτά. Παρατηρούν τους ζωικούς και φυτικούς οργανισμούς και
παρακολουθούν την ανάπτυξή τους. Παίζουν με το νερό, το χώμα κ.λ.π. και
μαθαίνουν τα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος. Ρωτούν για τον
καιρό, για τα καιρικά φαινόμενα και την επίδρασή τους στο περιβάλλον.
Ενδιαφέρονται για τον τεχνικό κόσμο. Θέτουν ερωτήσεις για τ’ αντικείμενα και
τις ιδιότητές τους.
Με την παρατήρηση, αναζητούν πληροφορίες από διάφορες πηγές.
Σχεδιάζουν και πραγματοποιούν έρευνες και απλά πειράματα.
Ενδιαφέρονται να χρησιμοποιούν εργαλεία, να μετρούν, να κόβουν, να
συνδέουν, να διαλύουν και να χρησιμοποιούν όργανα, όπως π.χ. μαγνήτες,
μικροσκόπια, θερμόμετρα κ.α.
Στον παιδικό σταθμό τα παιδιά μαθαίνουν για το φυσικό περιβάλλον
μέσα από την παρατήρηση και τη διερεύνηση. Δίνονται ευκαιρίες για να
διευρύνουν τις γνώσεις τους για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς και για
τους ζωικούς και τους φυτικούς οργανισμούς στο άμεσο φυσικό περιβάλλον
τους και αρχίζουν να κατανοούν τη σημασία της παρατήρησης και των
πειραμάτων.
Ανακαλύπτουν βασικά χαρακτηριστικά γύρω από τη δομή και τις
ιδιότητες των υλικών, αναγνωρίζουν ορισμένες πηγές ενέργειες,
αντιλαμβάνονται την κίνηση και τις αρχές που τη διέπουν, καθώς επίσης και
τις χαρακτηριστικές ιδιότητες των μαγνητών.
Διερευνούν το χώρο και προσανατολίζονται με σταθερά σημεία
αναφοράς, απεικονίζουν με απλά μέσα το χώρο και καταγράφουν
μετακινήσεις και διαδρομές. Τέλος, περιγράφουν μεταβολές του καιρού κι
άλλα καιρικά φαινόμενα.
11. Ποιος ο ρόλος του παιχνιδιού στην ολόπλευρη ανάπτυξη
των βρεφών και νηπίων;
των βρεφών και νηπίων;
Ο ρόλος που διαδραματίζει το παιδικό παιχνίδι στην ολόπλευρη
ανάπτυξη των παιδιών είναι σημαντικός. Πολλές είναι η θεωρίες που έχουν
διατυπωθεί για τα αίτια που ωθούν το παιδί να δείχνει ενδιαφέρον για το
παιχνίδι.
1) Η θεωρία της πλεονάζουσας ενεργητικότητας (Spencer).
2) Η θεωρία της προπαρασκευαστικής άσκησης για την ζωή ( Gross)
3) Η θεωρία της επιτυχίας και της επιβεβαίωσης του εγώ ( Chateau)
4) Το παιχνίδι κατά τον Piajet, οδηγεί το παιδί στην κατάκτηση της
γνώσης. Τα παιδιά οικοδομούν σταδιακά τη γνώση τους μέσα από μια
ενεργητική διαδικασία, μέσα από τη δική τους δραστηριότητα, το παιχνίδι.
To παιχνίδι αναδεικνύεται ως κυρίαρχο διδακτικό μέσο αφού παίζοντας
τα παιδιά ανακαλύπτουν:
· Τους τρόπους αξιοποίησης των αντικειμένων ( αφή, σχήμα,
γεύση, μυρωδιά, ήχο, κ.λ.π.)
· Το όνομα και τη χρησιμότητα διαφορετικών στοιχείων που
απαρτίζουν τον κόσμο που τα περιβάλλει.
To παιχνίδι λοιπόν αποτελεί μια διαδικασία κατά την οποία τα παιδιά
συνδημιουργούν ενεργητικά τον κόσμο τους με τους συνομηλίκους τους
και μαθαίνουν μέσα από τις αλληλεπιδράσεις με τους φίλους τους.
Το παιχνίδι θεωρείται σημαντικό για το παιδί για τους εξής ακόμα λόγους:
· Ασκεί τις σωματικές του δυνάμεις, και την λεπτή του κινητικότητα.
· Εξερευνά το περιβάλλον του και αποκτά εμπειρίες δημιουργώντας
σχέσεις με τον κόσμο και τον εαυτό του.
· Οδηγεί στην άσκηση των αισθήσεων, που αποτελεί απαραίτητη
προϋπόθεση για το ξύπνημα της σκέψης.
· Αποτελεί βασικό μέσο για να φτάσει προοδευτικά στην ωρίμανση.
Επιτρέπει στο παιδί να απελευθερωθεί από τους φόβους του, να
συγκρατεί το θυμό του π.χ. το παιδί που πόνεσε στον οδοντίατρο,
γίνεται οδοντίατρος στους άλλους.
· Αποτελεί ένα μέσο επικοινωνίας, ανακαλύπτει πώς να
συνεννοείται με τον κόσμο και χωρίς την χρήση του λόγου.
· Είναι άριστο μέσο ψυχαγωγίας, χαρίζει μεγάλη χαρά και
ευχαρίστηση.
Προάγεται η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού που συμβαδίζει με
ολόκληρη την ανάπτυξή του. Η ανάγκη γλωσσικής επικοινωνίας
και η αυθόρμητη εκδήλωση του παιδιού κατά τη διάρκεια ου
παιχνιδιού βοηθάει αποφασιστικά στη αύξηση του λεξιλογίου καις
το σχηματισμό γλωσσικών σχημάτων.
· Οι συγκινησιακές και συναισθηματικές καταστάσεις που ζει το
παιδί με το παιχνίδι αναπτύσσουν το συναισθηματικό του κόσμο
και γενικότερα την κοινωνικότητα του, με την καλλιέργεια του
πνεύματος ομιλίας και συνεργασίας
· Μαθαίνει να υπακούει σε κανόνες, να ζει με τάξη, να συμβιβάζεται
με την αποτυχία και να κινητοποιείται από αυτήν. Βοηθά το παιδί
να «ζει» και όχι «να περνά τον καιρό του
